تحلیل گفتمانی اصلاحات امیرکبیر در متون منتخب روزنامه وقایع اتفاقیه

author

  • سید حسین اطهری استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

شرایطی که امیر در قدرت قرار گرفت ویژگی‌های خاصی داشت که ناشی از شکست ایران در دو جنگ با روس‌ها بود. او که پایه‌گذار اندیشه پبشرفت در ایران به‌شمار می‌رود، در مدت زمامداری خود سیاستی مستقل و ملی در پیش گرفت. قبل از اصلاحات امیرکبیر کشور تقریباً به‌کلی فاقد هرگونه استقلال در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و نظامی بود. اما به‌نظر می‌رسد بر اثر اصلاحات امیرکبیر فرایند کسب استقلال در بخش‌های مختلف فعالیت‌های اجتماعی درحال تحقق می‌باشد. امیرکبیر می‌خواست با افزایش تولید و ایجاد امنیت در کشور و اتخاذ سیاست مستقل، نظام قاجاری را به حداقلی از اعمال حاکمیت در کشور برساند. بنابراین هدف اساسی حمایت از تولید داخلی که بر ایجاد صنایع جدید مبتنی بود، کسب استقلال به‌عنوان دال مرکزی اصلاحات است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان و با بررسی متن‌های منتخب از چهل شماره اول روزنامه وقایع اتفاقیه که در زمان صدارت امیرکبیر منتشر شده است در پی آن هستیم تا تأثیر اصلاحات امیرکبیر بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در زمان صدارتش را مورد ارزیابی قرار دهیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ویژگی های زبانی و محتوایی (فکری) روزنامه وقایع اتفاقیه

صادق چوبک متعلّق به نسل دوّم نویسندگان ایرانی است که پس از تثبیت داستان کوتاه، در ارائۀ نمونه هایی موفق در این عرصه کوشیدند. چوبک در داستان هایش به زندگی اقشار بینوا و فرودست پرداخت و از زبان و لحن آنان سود برد تا واقعیت های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام به تصویر کشد. نثر فارسی در دورۀ مشروطه با تحولات عمده و چشمگیری در گسترۀ لفظ و معنا روبه رو شده است. عوامل متعددی در ایجاد این تحولات د...

full text

بررسی وضعیت مهاجرت داخلی در دوره قاجار بر اساس گزارش روزنامه وقایع اتفاقیه

مهاجرت در جوامع انسانی با گونه‌های مختلف و هدفمند، به موجب موقعیت­ها و شرایط متعدد، انفرادی یا جمعی صورت می­پذیرد. جامعه ایرانیِ عصر ناصری به فراخور زمانه و زمینه شاهد مهاجرت بود. در دورة انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه شرایط نامناسب آب و هوایی با پیامدهای بد اقتصادی تأثیر مستقیم بر زندگی مردم گذاشته و بهمراه مسایلی چون ظلم، تعدی و شیوع بیماری­، موجب مهاجرت شد. مقاله با احصاء و پایش اخبار پیگیری خو...

full text

بررسی ویژگی‌های زبانی و محتوایی (فکری) روزنامة وقایع اتفاقیه

صادق چوبک متعلّق به نسل دوّم نویسندگان ایرانی است که پس از تثبیت داستان کوتاه، در ارائۀ نمونه‌هایی موفق در این عرصه کوشیدند. چوبک در داستان‌هایش به زندگی اقشار بینوا و فرودست پرداخت و از زبان و لحن آنان سود برد تا واقعیت‌های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام به تصویر کشد. نثر فارسی در دورۀ مشروطه با تحولات عمده و چشمگیری در گسترۀ لفظ و معنا روبه‌رو شده است. عوامل متعددی در ایجاد این تحولات د...

full text

بررسی ویژگی های زبانی و محتوایی (فکری) روزنامة وقایع اتفاقیه

صادق چوبک متعلّق به نسل دوّم نویسندگان ایرانی است که پس از تثبیت داستان کوتاه، در ارائۀ نمونه هایی موفق در این عرصه کوشیدند. چوبک در داستان هایش به زندگی اقشار بینوا و فرودست پرداخت و از زبان و لحن آنان سود برد تا واقعیت های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام به تصویر کشد. نثر فارسی در دورۀ مشروطه با تحولات عمده و چشمگیری در گسترۀ لفظ و معنا روبه رو شده است. عوامل متعددی در ایجاد این تحولات د...

full text

تحلیل نسبت اصلاحات امیرکبیر و سپهسالار در نظام قضایی عصر ناصری

در عهد ناصری، امیرکبیر و سپهسالار، دارای برنامه­ های اصلاحی در سازمان قضایی هستند. در زمان این دو، مهم ترین چالش‌های قضایی، محاکم عرف و شرع، میزان و نحوه دخالت روحانیون در قضاوت و تغییر نگرش در حوزه قضا است. در این مقاله، نسبت این دو اصلاح نظام قضایی، بررسی شده است. نتیجه مطالعه، نشان می دهد اصلاحات عمده امیرکبیر در نظام قضایی شامل: اصلاح محضر شرع، ایجاد دیوان خانه عدالت، الغای سنت بست­ نشینی و...

full text

استدلال‌های مخالفان اصلاحات امیرکبیر از منظر انتخاب عقلانی

در مقالۀ پیش رو، برای بررسی استدلال‌های مخالفان اصلاحات در بازة‌ زمانی 1267-1264 ق یعنی اصلاحات میرزا تقی‎خان امیرکبیر، با بهره‎گیری از رویکردِ انتخاب عقلانی به‌مثابۀ یکی از نظریه‌های عمومی جامعه‎شناسی تاریخی، به روایت علّی استدلال‎های مخالفان در قالبِ چهار گروهِ روحانیان، درباریان، دیوانیان و زنان حرم‎سرا پرداخته‌ایم. نظریۀ انتخاب عقلانی، که در آن فرد (در این‌جا مخالفان اصلاحات) عامل علّی و عقلانیتِ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 3

pages  69- 98

publication date 2013-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023